1. Đền Hùng (Phú Thọ) ngày đầu tháng 10/2022. Rừng già đền thiêng tiết thu mát mẻ. Nữ hướng dẫn viên của Ban quản lý Khu di tích đón chào, giới thiệu, kể câu chuyện diễn ra tại ngôi đền từ 68 năm trước. Câu chuyện xúc động kể về lần đầu Bác đến thăm Đền Hùng đã khiến nhiều người lặng đi. Buổi sáng 19/9/1954, Bác đứng đây, dưới cổng Đền uy nghiêm này, trước lúc lên Điện Kính thiên trên đỉnh núi. Cổng đền vẫn đó nguyên vẹn. Cây thông già thân to vững vàng...
Hôm ấy Bác dậy sớm, quần áo nâu giản dị, khoác thêm áo kaki, dép cao su, Bác giữ nhịp chân khỏe mạnh bước lên đền cao. Sau đó Bác sang viếng mộ Tổ, rồi xuống Đền Giếng. Bộ đội quân Tiên phong đã tề tựu đông đủ, sau khoảnh khắc háo hức vui mừng gặp Bác.
Bên bậc cửa nhà Đại bái, Bác hỏi thăm sức khỏe bộ đội. Người ngồi xuống sau khi ra hiệu cho bộ đội cùng ngồi xuống sân... Người nói: “Bác cháu ta gặp nhau ở đây trong tình cờ nhưng lại rất có ý nghĩa. Ngày xưa các vua Hùng đã có công dựng nước, ngày nay Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước... Trải qua bao thời đại đấu tranh, ông cha ta mới giữ được Thủ đô, tám chín năm nay, do quân ta kiên quyết kháng chiến nên mới có thắng lợi trở về Hà Nội. Vì thế các chú được Trung ương và Chính phủ giao cho nhiệm vụ tiếp quản Thủ đô là được nhận một vinh dự lớn...”
Lời thuyết minh của cô hướng dẫn viên tuy không tỉ mỉ nhưng đoàn khách hành hương vẫn thấy cuốn hút như đang được sống trong khoảnh khắc cùng Đại đoàn quân Tiên phong bên Bác năm xưa. Một đại đoàn có Trung đoàn chủ lực 102 Anh hùng lừng lẫy ra đời ở Thủ đô được Đại tướng Võ Nguyên Giáp giao nhiệm vụ. Trước ngày rút quân cuối cùng để bảo vệ nhân dân và bộ đội qua cầu Long Biên hướng về Việt Bắc dưới làn đạn Pháp khắp ngõ phố Thủ đô, họ là những chàng trai vừa chớm tuổi đôi mươi hừng hực máu lửa, quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh mùa đông 1946…
Bộ đội quân Tiên phong mang theo lời căn dặn của Bác tiến về Hà Nội. Cờ hoa Hà thành đón chào rực rỡ. Trưa hôm ấy, Bác trở lại Việt Bắc ngay, chuẩn bị họp với Trung ương để Người trở về Thủ đô ba tuần sau đó.
2. Nhà Thương Đồn Thủy (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 ngày nay) của người Pháp dựng lên rộng mênh mông những tòa ngang, dãy dọc. Chiều 12/10/1954, căn phòng nhỏ nhưng thoáng mát nhìn ra đường Trần Khánh Dư, đón lãnh tụ Hồ Chí Minh đến ở. Người vừa trở về từ thôn Vai Cầy, Tuyên Quang đi theo một con đường đặc biệt mà Trung ương đã kỹ lưỡng chuẩn bị. Hai tháng sau Bác mới chuyển đến “Nhà 54”, trong khuôn viên Phủ Chủ tịch ngày nay.
Không ngớt những dòng người đến thăm căn nhà ấy từ hàng chục năm qua. Ngày đầu thu tháng 10/2022, đoàn khách nước ngoài đủ cả Anh, Pháp, Mỹ, Canada… đi vòng quanh ao cá, dừng lại bên căn nhà rất lâu.
Có người Mỹ trong đoàn khách thốt lên, Chủ tịch Hồ Chí Minh càng giản dị càng thấy vĩ đại…
Sinh thời, nhiều năm Bác ở trong căn nhà ấy, tiếp đón nhiều nguyên thủ các nước đến thăm và làm việc, sau Bác mới chuyển sang căn nhà sàn gần đó. Nhà sàn còn nguyên vẹn, hình bóng Người vẫn ở đâu đây. Bên ngoài có vườn rộng Bác đặt tên cho từng cây. Còn nhớ ngày về thăm Đền Hùng, Bác nhắc mọi người hằng năm trồng thêm cây cối để Đền thiêng mát mẻ, xanh tươi cho nhân dân hành hương dừng chân nghỉ ngơi. Mùa xuân năm Canh Tý 1960, Bác phát động “Tết trồng cây”.
Trong số những nơi Bác Hồ đã về thăm, hẳn là Đền Hùng có ý nghĩa rất đặc biệt. Lời dặn của Người từ Đền Hùng 68 năm trước vẫn in đậm trong tâm khảm con dân đất Việt.
Hà Nội hôm nay tươi rói nụ cười. Cờ đỏ khắp ngõ phố tưng bừng kỷ niệm 68 năm Ngày Thủ đô giải phóng. Hà Nội giờ vươn cao tầm vóc, càng ngấm thấm trong thông điệp từ lời căn dặn thiêng liêng của Bác năm xưa.
