Kế hoạch toàn cầu về các hệ thống cảnh báo sớm: Lần đầu tiên ban hành cho vùng Caribe

Phạm Hà Mi
Các nhà lãnh đạo Caribe và Liên Hợp Quốc vừa ban hành kế hoạch nhằm đảm bảo rằng mọi người trên hành tinh đều được bảo vệ bởi các hệ thống cảnh báo sớm vào năm 2027.

image1170x530cropped-9-(1).jpg

Hệ thống cảnh báo sớm có thể giúp giảm thiểu tác động của thời tiết cực đoan và giảm tác động của lũ lụt, chẳng hạn như ở miền Bắc Haiti. Ảnh: WFP

Được ban hành tại Bridgetown, Barbados, kế hoạch nhằm vận động các Thủ tướng ủng hộ sáng kiến Cảnh báo sớm cho tất cả (EW4ALL) trước các hiểm họa khí hậu ngày càng gia tăng. Năm 2021 là mùa bão gây thiệt hại về chi phí lớn thứ 4 trong khu vực, với 21 cơn bão được đặt tên.

Cứu người, giảm thiệt hại

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres đã công bố sáng kiến EW4ALL tại Hội nghị về biến đổi khí hậu (COP27) ở Ai Cập vào tháng 11/2022. Sáng kiến này kêu gọi đầu tư vào kiến thức rủi ro thiên tai, quan sát và dự báo, chuẩn bị và ứng phó, cũng như truyền thông cảnh báo sớm, đặc biệt ưu tiên cho các cộng đồng dễ bị tổn thương.

Sáng kiến phác thảo các khoản đầu tư mục tiêu mới ban đầu là 3,1 tỷ USD từ nay đến năm 2027, tương đương với chi phí chỉ 0,01 USD mỗi người mỗi năm.

Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) và Văn phòng Liên Hợp Quốc về Giảm thiểu rủi ro thiên tai (UNDRR) là đồng chủ trì trong việc thực hiện kế hoạch.

Trong một báo cáo năm ngoái, họ cho rằng chưa đến 50% số quốc gia không được bảo vệ bởi các hệ thống cảnh báo sớm đa nguy cơ, đây là một trong những biện pháp thích ứng khí hậu đã được chứng minh hiệu quả nhất về chi phí. Các hệ thống này không chỉ cứu sống con người, giảm tỷ lệ tử vong do thảm họa xuống 8 lần mà còn giảm thiệt hại kinh tế do hậu quả của thảm họa khí hậu.

Tổng thư ký WMO Petteri Taalas cho biết, số lượng các thảm họa liên quan đến thời tiết trên khắp thế giới đã tăng gấp 5 lần trong 50 năm qua, nhưng không phải tất cả các quốc gia ở Caribe đều có hệ thống cảnh báo sớm toàn diện.

Thúc đẩy hợp tác và đầu tư

Tại buổi ban hành kế hoạch, các nhà lãnh đạo đã vạch ra các biện pháp thiết thực để đảm bảo EW4ALL được đưa vào các chiến lược quản lý rủi ro thiên tai, đồng thời nhấn mạnh công việc đang được tiến hành.

Elizabeth Riley, Giám đốc điều hành Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Thảm họa Caribe (CDEMA) khẳng định: “Sáng kiến Cảnh báo sớm cho tất cả mang đến cho chúng ta cơ hội tăng cường hợp tác xung quanh việc đầu tư vào các hệ thống cảnh báo sớm đa nguy cơ để đảm bảo an toàn cho người dân vùng Caribe”.

Mặc dù 19 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia CDEMA, nhưng chỉ có 30% đã thiết lập lộ trình cho các hệ thống cảnh báo sớm đa nguy cơ. WMO nhấn mạnh điều quan trọng là hỗ trợ vùng Caribe xây dựng khả năng phục hồi khí hậu và thiên tai để các quốc gia có thể hành động sớm.

Bà Mami Mizutori, đại diện đặc biệt của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc về giảm thiểu rủi ro thiên tai, đồng thời là người đứng đầu UNDRR cho biết: “Việc đưa ra Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người ở Caribe là bước quan trọng đầu tiên hướng tới việc tăng cường hợp tác giữa các quốc gia, khu vực và toàn cầu để đảm bảo mọi người trên Trái đất, đặc biệt là những nhóm người dễ bị tổn thương nhất, được bảo vệ bởi các hệ thống cảnh báo sớm đa nguy cơ”.

Thời điểm ban hành kế hoạch cũng trùng với một hội nghị của WMO cho khu vực, với chủ đề: “Tăng cường khả năng phục hồi thời tiết, nước và khí hậu ở Bắc Mỹ, Trung Mỹ và Caribe”. Hội nghị diễn ra tại Kingston, thủ đô của Jamaica, kết thúc vào ngày 9/2.